Waarom de naam ‘Piratenpartij’?

Wij krijgen deze vraag regelmatig. De naam zou mensen afschrikken en we zouden niet serieus genomen worden. Toch gaan wij onze naam niet veranderen, want de Piraat staat symbool voor het internet. Het heeft weinig te maken met zeerovers, maar veel meer met de boekpiraten ten tijde van drukpers, en met de radiopiraten, die vonden dat kennis en muziek voor iedereen toegankelijk moest zijn. De Piratenpartij staat voor een vrije kennissamenleving. Kennis is bepalend voor hoe wij samenleven. Iedereen moet dus vrije toegang hebben tot die kennis. Dus als je echt moeite heb met de naam piratenpartij kun je ons ook de Internetpartij noemen, of de Boekpiratenpartij. Waarom noemen wij ons dan niet zo? Wel…

De tijdlijn

Rond 1998 had bijna iedereen in Zweden al een goede internetverbinding. Kennis werd vrij gedeeld: er was een vrije informatiesamenleving. Was een deel van die kennis het intellectueel eigendom van iemand anders? Volgens de huidige wetgeving in Zweden wel, maar toentertijd was dat niet het geval. In 2001 landde de copyrightlobby in Zweden. Zij zette daar een denktank op, genaamd Antipiratbyrån. Dit anti-piraterijbureau ging actief bij de overheid lobbyen om de copyrightwetgeving te veranderen. Een groep artiesten, muzikanten en cultureel werkers richtte daarom in 2003 de denktank Piratbyrån op: het Piraterijbureau (Piratenbureau). Dit bureau zette zich in om de bestaande copyrightwetgeving te behouden.

Het debat, zo schrijft Falkvinge, woedde “in de scholen, op TV, in de kranten, op universiteiten en op de werkplek”. Door hen sprak iedereen erover, behalve politici. Daarom zette Falkvinge de piratentraditie voort, door in 2006 een politieke partij op te richten. Die werd, logischerwijs, de Piratenpartij genoemd. Iedereen was immers al bekend met het piratenbeleid dat opgesteld was door Piratbyrån. De naam sloeg meteen aan. Iedere Zweed wist meteen waar de partij voor stond.¹

Wereldwijde burgerbeweging

Omdat de partij opgericht is voor de bescherming van het (vrije) internet en omdat er op internet geen landsgrenzen bestaan, schoten er overal ter wereld piratenpartijen op. Wij, de Piratenpartij, zijn dan ook de grootste politieke beweging ter wereld.² Dat is een van de redenen waarom we onze naam niet gaan veranderen. Als wij onder een andere naam met dezelfde idealen eenzelfde soort partij op zouden zetten, verbreken wij de verbinding met alle piratenpartijen over de hele wereld. De Spaanse afdeling Partido Pirata verwoordde het als volgt: “Ofwel wij claimen de naam en kunnen dan bepalen waar die voor staat. Of we worden sowieso de piratenpartij genoemd, zonder enige controle over wat het betekent om piraat te zijn.”
Daarom heten ook wij de Piratenpartij.

Voor ons is het een geuzennaam. Wij staan voor vrijheid en gelijkwaardigheid. Iedereen heeft evenveel recht op gelijke behandeling, ook als je een aparte naam hebt. In onze Grondwet staat niet voor niets in de eerste regel van artikel 1³:

Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.

Kennis als recht

Het mag niet zo zijn dat iemand die harder schreeuwt dan de rest, het voor het zeggen krijgt. Het mag niet zo zijn dat iemand met meer geld meer zendtijd krijgt dan iemand met minder geld. Onze vergevorderde samenleving bestaat, omdat wij al onze kennis en ervaringen over kunnen dragen op anderen. We verzamelen en delen die kennis om nog meer te begrijpen van wetenschap, onszelf en onze samenleving. Zodra wij daarmee stoppen, stopt onze samenleving zich te ontwikkelen.

Het wetenschappelijke ideaal is dat kennis groeit en wordt uitgebreid met nieuwe kennis, ook wanneer nieuwe kennis de oude weerlegt. Onze ideeën en technologie stellen ons in staat om de volgende stap te maken in die ontwikkeling… mits die informatie toegankelijk blijft.

Anders stopt niet alleen de wetenschappelijke, maar ook onze culturele groei. Wij, mensen, vormen onze identiteit aan de hand van wat wij weten en denken over wie wij zijn en over wat de wereld is.⁴ Onze technologie biedt ons inmiddels een zeer comfortabel en rijk leven. Zij biedt ons keuzes in wie wij willen zijn, wat wij belangrijk vinden, en wat we willen doen. Het internet brengt de grote bibliotheek van Alexandrië en alle andere bibliotheken ter wereld je huiskamer binnen. Kennis is van en voor iedereen. Het internet is ons gezamenlijk geheugen. Het velt geen oordeel; het registreert alleen maar. Het is een stuk gereedschap, een technologie die niet meer weg te denken is uit onze samenleving. Hoe wij die kennis en die technologie inzetten, is onze keuze. Technologie is technologie, een hamer is een hamer. Je kunt er een huis mee bouwen, of er iemand zijn schedel inslaan.

Wie zijn wij?

Een belangrijke vraag bij het nadenken over de samenleving is wie de mens van nature is. Zijn wij slecht of goed? Dankzij onder andere het internet, weten we dat uit onderzoek steeds vaker blijkt dat wij in principe goed zijn en goed willen doen. Tegelijkertijd lijkt onze samenleving steeds meer te draaien om wantrouwen en strijd. Hoe kan dat? Ons is sinds sinds mensenheugenis verteld dat mensen slechte wezens zijn. Ondanks dat geweld wereldwijd afneemt, blijken veel mensen dat nog steeds te geloven. Want dat is het verhaal waar onze politiek op draait. De mens is een slecht wezen en heeft dus ‘bestuurders’ nodig die ervoor zorgen dat iedereen elkaar niet uitmoordt. Als u zich afvraagt waarom er een grote afstand is tussen burgers en de politiek, dan is Rutger Bregmans artikel op De Correspondent een goed beginpunt.⁵

De Piratenpartij is dus een politieke burgerbeweging, ontstaan uit het Zweedse Piratbyrån, die gelooft dat mensen het recht hebben om informatie met elkaar te delen. Die gelooft dat de meeste mensen wel te vertrouwen zijn en dat iedereen dus mee kan praten in de politiek. Dat wij samen de volgende stap kunnen maken in onze wetenschappelijke en sociale ontplooiing, als wij goed geïnformeerd zijn en een eerlijke dialoog houden. Het internet verbindt, het bevat die informatie en het biedt zelfs de ruimte voor de dialoog. Wij vinden dat kennis van iedereen is. Niemand hoort daar controle over te hebben, ook een Facebook of een Google niet.

Het internet is een stuk gereedschap, net als een hamer, waarmee wij prachtige dingen kunnen bouwen. Het moet niet gebruikt worden voor kwade doeleinden, of door één groep mensen om een andere groep anders te behandelen, of te negeren. Het internet biedt ons fantastische mogelijkheden voor de toekomst. Directe democratie is mogelijk door middel van e-democracy. Een transparante overheid is mogelijk. Nieuwe technologieën kunnen wij zelf ontwikkelen, allemaal dankzij het internet. Alle kennis die wij nodig hebben om een wereld te bouwen waar wij allemaal in willen leven, is er – nog wel. Het internet en het recht op gelijke behandeling kunnen niet zichzelf verdedigen. Daarom zijn er mensen nodig die dit, en de toekomst van alle vrije mensen, willen verdedigen. Dat zijn wij. Daarom zijn wij: de Piratenpartij.