Een wereld vol enigen; mijn utopie

Dit is een filosofisch opiniestuk van Jasmijn Boeken namens het Wetenschappelijk Bureau van de Piratenpartij Utrecht.

Caster Semenya werd in 2008 wereldkampioen hardlopen op de achthonderd meter. Hierop volgde een hele boel commotie, want is de gespierde Semenya wel een vrouw? Deze discussie is niet nieuw, vanaf 1936 werden vrouwen onderworpen aan een vernederende geslachtstest om zo te voorkomen dat mannen stiekem zouden meedoen aan de competitie. Hoewel deze test in 1992 werd afgeschaft, was het geval van Semenya voor de bonden genoeg reden om de geslachtstest uit de oude doos te halen. Hiervoor hoefde Semenya gelukkig niet haar onderbroek te laten zakken maar moest ze wel DNA afstaan. Dit DNA werd vervolgens getest op testosteron. Waar vrouwen gemiddeld tussen de 0,5 en 2,5 nanomol testosteron per liter bloed hebben is dit voor mannen tussen de 11 en 30. Er werd vastgesteld dat vrouwen die een waarde hoger dan 11 in hun bloed hadden niet mee mochten doen aan de vrouwencompetitie. Helaas was dit het geval bij Semenya. Mocht zij ooit nog mee willen doen aan wedstrijden is ze gedwongen om hormonen te slikken zodat haar testosteron gehalte omlaag zou gaan.[1] Wat we hier zien is dat er een duidelijk afgebakend hokje is waar vrouwen aan moeten voldoen om een echte ‘vrouw’ te zijn. Hoewel is vastgesteld dat Semenya een vrouw is, is ze blijkbaar niet genoeg vrouw om in dat hokje te passen.

De anarchistische schrijver Stirner maakt bezwaar tegen dit hokjes denken. Hij stelt dat in onze samenleving ‘spoken’ bestaan. Deze spoken zijn bepaalde ideaalbeelden die heersen onder de mensen. Volgens Stirner probeert de staat op deze manier zijn burgers te vormen. Als je immers duidelijk hebt wat een goede burger is, weet je ook wat een slechte burger is. Volgens Stirner geldt dit zelfs voor het begrip ‘mens’, en zouden we dit begrip daarom moeten afschaffen. Wanneer je singulariteiten in groepen probeert te categoriseren is dit abstractie. Iedere vorm van abstractie onderdrukt de eigenheid van de mens. We moeten allemaal enigen zijn, geen mens, geen jood, en wellicht ook geen man of vrouw.[2] Hoewel Stirner zelf niet sprak over het onderscheid tussen man en vrouw lijkt mij dit ook een zeer kwalijke abstractie. Het geval van Caster Semenya laat zien hoe deze abstractie tot onderdrukking leidt. Omdat zij niet precies in het hokje ‘vrouw’ past, kan zij datgene wat zij het liefste doet niet meer doen.

Dit is helaas niet het enige voorbeeld waarbij de abstractie van ‘man’ en ‘vrouw’ voor moeilijkheden zorgt. Het lijkt dat de doelen betreffende gendergelijkheid van de Verenigde Naties voor 2030 niet gehaald gaan worden[3]. Het voelt soms zelfs alsof we achteruit gaan. In de Verenigde Staten worden in verschillende staten strenge abortuswetten aangenomen, waar zelfs in geval van verkrachting geen abortus is toegestaan[4]. In Nederland laat Thierry Baudet in een essay doorschemeren dat de emancipatie van de vrouw voor veel problemen heeft gezorgd[5]. En in Italië werd een dader van verkrachting onschuldig geacht omdat het vermeende slachtoffer te lelijk zou zijn om te verkrachten.[6]

Ik wil toe naar een wereld waar gender, ras, religie etc. er niet meer toe doen. Een toekomst waarin we ons niet meer druk maken over de verschillen tussen man en vrouw. Een maatschappij waarin iedereen zichzelf kan zijn en dat ook niet hoeft te verdedigen. Een wereld waarin Caster Semenya kan doen wat zij het liefste doet; rennen. Waarbij zij niet hoeft te bewijzen dat ze een vrouw is, maar waar zij wordt gerespecteerd als individu, als enige. Je zou deze wereld een utopie kunnen noemen. Te idealistisch en niet mogelijk. Laten we dan streven naar deze utopie en zolang we die niet bereikt hebben ervoor zorgen dat iedereen, man, vrouw en alles ertussenin gelijke rechten en gelijke kansen krijgt in het leven. Maar laten we vooral de utopie zoals door Stirner geschetst niet vergeten. Een wereld vol enigen; mijn utopie.

---

[1] Velthuis, “Is Caster Semenya vrouw genoeg om aan de Spelen mee te mogen doen?”.

[2] Stirner, De Enige en zijn Eigendom, 129-175.

[3] Nu.nl, “Geen enkel land ligt op schema om gendergelijkheid te bereiken in 2030”.

[4] Laarhoven, “Senaat Alabama neemt strengste abortuswet VS aan”.

[5] Baudet, “Houellebecq’s Unfinished Critique of Liberal Modernity”.

[6] NOS, “Italiaanse rechters vinden vrouw ’te mannelijk’ om verkracht te worden”.